W poniedziałkowe popołudnie, w klimatycznych wnętrzach Muzeum Fryderyka Chopina w Warszawie odbył się panel dyskusyjny organizowany przez AEPO ARTIS w ramach polskiej prezydencji w Radzie UE, którego współorganizatorami był STOART i SAWP.
Z ramienia STOART panelistami byli Aga Zaryan i Łukasz Drapała, którzy wraz z zaproszonymi przez SAWP Wandą Kwietniewską i Mieczysławem Jureckim dyskutowali na temat tantiem należnych artystom wykonawcom za korzystanie z ich twórczości w sferze cyfrowej. Moderatorem panelu był Nick Yule, szef działu prawnego AEPO ARTIS.
Aga Zaryan zaznaczyła, że jeśli ktoś nie jest artystą takiej rangi, jak Madonna czy Tylor Swift, to nie może liczyć na duże pieniądze za odtworzenia swoich utworów na platformach streamingowych. Artystka zauważyła, że jeszcze kilka lat temu sprzedawała 30 tys. płyt CD i otrzymywała z tego tytułu znaczącewynagrodzenie, ale teraz streaming diametralnie zmienił sytuację. - Jedynym sposobem zarobku są koncerty, chociaż ludzie wciąż słuchają mojej muzyki - powiedziała.
Stanowczo do sprawy odniósł się również Łukasz Drapała, dla którego fakt, iż tak duży obszar rynku, który zajmuje sam streaming generuje tak małe korzyści dla samych artystów jest rzeczą absurdalną.
Na hegemonię streamingu zwrócił uwagę również Mieczysław Jurecki wskazując, że serwisy streamingowe są silniejsze niż rządy państw i kontestują niekorzystne dla nich zmiany. Jak podkreślił, ten problem dotyczy nie tylko Polski, ale także innych krajów.
Potrzebne jest porozumienie artystów ponad podziałami, aby wywierać nacisk na cyfrowych gigantów. Na szczęście artyści działają wspólnie, czego poniedziałkowy panel był najlepszym dowodem. Co więcej, nie robią tego tylko dla siebie, ale także dla młodszych kolegów i koleżanek, którzy znaleźli się w rzeczywistości dużo bardziej skomplikowanej, od tej sprzed kilkunastu lat. Umowy buy-out, czy sztuczna inteligencja to tylko pierwsze z brzegu przykłady.
Zdaniem uczestników panelu wobec takich realiów niebagatelną rolę do odegrania mają organizacje zbiorowego zarządzania – posiadając infrastrukturę i siłę negocjacyjną. Chociaż łatwo nie jest, bo – jak wskazała Wanda Kwietniewska – po drugiej stronie jest potężny lobbing.
W drugiej części panelu głos zabrali Lise Guterstam (prawniczka SAMI), Michał Błeszyński (prawnik SAWP) i Maciej Zieliński (wiceprzewodniczący ZZ Muzyków RP).
Skupiono się na wdrażaniu rozwiązań prawnych, które są konieczne wobec dominacji platform streamingowych. Tu na pierwszy plan wysuwa się m.in. Dyrektywa DSM. Zdaniem Macieja Zielińskiego, jej implementacja nie usatysfakcjonowała w pełni beneficjentów, ponieważ nie objęła ona systemowej decyzji o obowiązkowym pośrednictwie OZZ w poborze i dystrybucji tantiem w związku z treściami audio. – OZZ gwarantują prawidłowy obieg i rozliczanie tantiem, bo majądo tego niezbędne narzędzia – zaznaczył Zieliński.
Rozmowy poprzedziło coś dla ducha: zwiedzanie Muzeum, czyli interaktywny przegląd wydarzeń z życia Chopina naszpikowany ciekawostkami i artefaktami (mogliśmy np. zobaczyć w całości obraz „Portret Chopina i George Sand”, którego oryginał został rozcięty na pół: portret pianisty znajduje się w Luwrze, a portret jego kochanki w Ordrupgaard-Museum w Kopenhadze). Nie obyło się również bez muzycznego akcentu. Uczestnicy zostali uraczeni recitalem utalentowanego Piotra Lary, który wykonał Sonatę h-moll Chopina.
Pragniemy podziękować wszystkim uczestnikom poniedziałkowego spotkania za merytoryczną dyskusję.
Jak wskazuje Dyrektor Biura Wykonawczego ZAW STOART Jan Aniołek, STOART jako organizacja reprezentująca i zrzeszająca artystów wykonawców, jest świadomy wyzwań jakie stoją przed nim w dobie coraz większej monopolizacji rynku przez platformy streamingowe i podejmuje działania mające doprowadzić do sprawiedliwego wynagradzania artystów w otoczeniu rynku cyfrowego. STOART rozpoczął negocjacje z Netflix a także w najbliższym czasie wezwie YouTube oraz Spotify do zawarcia umów ze STOART.
Będziemy informować Was na bieżąco o postępach w tych działaniach.